Size bazı
Gürcü demagogların popülizm tüten mesnetsiz iddialarından, Lazların milliyetçi
duygularını okşayan masallarından bahsetmek istiyorum. Lazlara Gürcü propagandası
yapmak için uydurulmuş bu hikayelerin arka planında aslında Gürcistan
devletinin sınırlarını genişletme kaygısı hakimdir. Bunu da peşinen söyleyeyim.
Özellikle
Gürcistan tarafının Sarplı Lazlarından dinlediğimiz bir hikayeye göre güya en
eski Gürcü yazısı olan Asomtavruli aslında Lazların icadı imiş!
Bazı Gürcü
“bilim adamlarına” göre en eski Gürcü alfabesi olan Asomtavruli, Kolkhlar
tarafından icat edilmiştir. Hatta İason ve Media hikâyesindeki bir diyaloğu
referans ederek bu alfabenin Yunanistan’a bile götürülerek Yunan alfabesine
temellik ettiği söylenmektedir.
Yani demek
istedikleri "Siz Lazların alfabesi vardı, bu alfabe Yunancadan daha eskidir ve
Yunan Alfabesi sizin alfabenizden esinlenerek oluşmuştur!" Son derece gurur
okşayıcı değil mi? Fakat buranın arka planında kast ettikleri, “bu alfabeden
Gürcü alfabesi türemiştir, Lazlar Gürcü kültür hayatının bir parçasıydı ve bir
parçası olarak devam etmelisiniz. Biz ne kadar Kartvelsek, siz bizden daha
Kartvelsiniz, hepimiz Kartveliz! Bu arada Yunan alfabesi de Gürcü alfabesinden
türemiştir”.
Pekiyi
soralım bu arkadaşlara, bu teoriyi destekleyen dolaylının dolaylısı bazı
ihtimaller haricinde bir şey var mı? Size hemen çeşitli mitolojileri gerçekten
olmuş olaylar olarak anlatmaya başlarlar. Ne uzatayım…
Asomtavruli
ile Lazca yazılmış herhangi bir tarihi metin yok. Tarihi metin olmadığı gibi,
aslında Gürcü harfleriyle Lazca yazılmış en eski metin Nikolay Marr’ın 1910’da
yayınlanan kitabında yer alıyor. Bundan daha eskisi yok!
Gürcüler anlattıkları
bu “tarihi gerçeklerden!” hareketle “Gürcü alfabesi sizin dedelerinizin
alfabesi, Gürcülerden çok sizin alfabeniz, Lazca yazacaksanız Gürcü alfabesiyle
yazın. Bununla birlikte filancaların uydurduğu Laz Latin alfabesini
kullanmayın. Zaten Lazcanın seslerini de karşılamıyor. Oysaki Gürcü alfabesi
Lazcanın, Megrelcenin ve Svancanın seslerinin hepsini göstermeye yeter”
diyorlar.
İS 6.
Yüzılda oluşturulduğu sanılan Gürcü alfabesinin Lazcanın yazımında kullanıldığı
tamamen yalan. Dediğimiz gibi en eski Gürcü harfli Lazca metin 1910 tarihli
Gürcü dilbilimci Niko Marr’ın “Lazca Gramer ve metinler” adlı çalışması.
Bununla birlikte Latince ile yazılmış en eski metinler Lorenzo Hervás’e ait ve 1787
tarihli. Gürcüce harfleriyle yayınlanmış kitapların bütünü (Kutelia’nın Lazuri
Paramitepe adlı masal kitabı hariç) üniversite öğrencilerinin Lazca
öğrenmeleri, gramer araştırmaları yapabilmeleri için yapılmış akademik
kitaplar. Edebi Lazca ise İskender'den bu yana Latin harfleriyle
yazılıyor.
Gürcü
alfabesinin Lazcanın bütün seslerini karşıladığı ise tam olarak gerçeği
yansıtmıyor. Çağdaş Gürcü alfabesinde 33 harf vardır. Oysa ki Lazcada 35 harf
mevcuttur. Gürcücede /y/ ve /f/ harfleri yoktur. /y/ harfi eski Gürcücede vardı
ve /ჲ/ şeklindeydi, ancak /f/ harfi eski ve yeni
Gürcücede yoktur. Bu sesin yazılması için Yunanca (ya da Rusça’dan) /ჶ/
şekli ödünçlenmiştir. Yani Lazcayı Gürcü alfabesi ile yazabilmemiz için en az
iki harf eklememiz gerekir.
Bir taraftan
Lazca Latininde kullanılan üzeri apostroflu harflerle, akılları sıra, dalga geçen
bu arkadaşlar, bir taraftan da Svancanın yazımı için Gürcü alfabesini dayatmaktalar.
Hem de 18’i sesli, 33’ü sessiz olmak üzere toplam 51 harfe sahip Svancanın
yazımı için üstü noktalı ve çizgili, şapkalı, evrilmiş-çevrilmiş harflerden
oluşan bir alfabeyi. Onlar için önemli olan Gürcü harfleriyle yazmak, nasıl
yazıldığının bir önemi yok. Ayrıca bu durum her alanda rastladığımız Gürcü
çifte standardını da ifşa ediyor.
Bu arada
ilkokul eğitimi almış bir çocuk bile Yunan alfabesinin Fenike alfabesinden
esinlenerek ortaya çıktığını bilir. Ama Gürcistan’ın akademisyen tarihçileri
henüz bunu da öğrenememiş gibi görünüyorlar.
Gürcü
propagandistler Lazcanın Gürcü harfleriyle yazıldığını ispatlamak için bir de
tarihi metin sunuyorlar. Parkhali Manastırı’nda (Yusufeli’de) bir kitabede
geçen çaşdudaray kelimesinin Lazca olduğunu, burayı imar edenlerin de
Lazlar olduklarını ileri sürerek, bu dayanaklarla Lazların eskiden Gürcü alfabesini
kullandıklarını söyleyebiliyorlar. Bir cümle içerisinde geçen tek bir kelime
(ki çaşdudaray pek de Lazca imiş gibi durmuyor!) Lazların Gürcüceyi
edebi dil olarak kullandıklarını ispatlamak için yeterli onlara göre.
Nereden
baksan tutarsızlık!
Milliyetçilik
bir idrak yolları hastalığıdır, idrak yollarınızda iltihaplanmaya ve mantıklı
düşünememeye sebep olur. En sonunda da masallara inanan, sorgulamayan,
araştırmayan bir örümcek kafalıya çevirir sizi. Bu hastalıktan korunun!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder